Lijfsdwang is kort gezegd het gevangen nemen en houden van een schuldenaar om hem te dwingen aan de hoofdveroordeling van een rechterlijke uitspraak te voldoen. Lijfsdwang wordt ook wel gijzeling genoemd en is vanwege zijn aard strikt persoonlijk. Lijfsdwang kan alleen op natuurlijke personen worden toegepast die voor zichzelf handelen. Dus bijvoorbeeld niet tegen natuurlijke personen die als bestuurder van een vennootschap optreden.
Verschil met de dwangsom
Lijfsdwang is niet bedoeld als straf, maar puur als drukmiddel. Net als de dwangsom. Dat is een geldsom die de schuldenaar verbeurt als hij de hoofdveroordeling niet nakomt. Wat een dwangsom precies is, wordt besproken in deze blog.
Het verschil tussen de gijzeling en de dwangsom ligt voor de hand. De lijfsdwang probeert door middel van vrijheidsbeneming de schuldenaar te dwingen de hoofdveroordeling na te laten komen. De dwangsom prikkelt de schuldenaar in financieel opzicht tot nakoming.
Lijfsdwang komt zelden voor
In tegenstelling tot de dwangsom komt gijzeling in de juridische praktijk maar zeer zelden voor. De bedoeling van de wetgever is ook dat in de gevallen waarin het opleggen van een dwangsom mogelijk is, er eerst naar dit dwangmiddel moet worden gegrepen. Lijfsdwang is immers erg ingrijpend en heeft veel impact op de persoon.
Geen lijfsdwang bij veroordeling geldsom
De rechter kan op verzoek van een schuldeiser de tenuitvoerlegging bij lijfsdwang toestaan van vonnissen en beschikkingen voor zover deze een veroordeling inhouden tot iets anders dan het betalen van een geldsom. Daarnaast kan de lijfsdwang toegestaan worden bij rechterlijke uitspraken en authentieke akten waarbij een uitkering tot levensonderhoud (alimentatie) is toegekend. In de Faillissementswet is nog een aparte bepaling opgenomen over de gijzeling van de failliet.
Procedure
Een vordering tot lijfsdwang wordt ingesteld bij de voorzieningenrechter van de rechtbank en wordt behandeld als een kort geding. Toepassing van lijfsdwang is alleen aan de orde als er geen alternatief bestaat. Het is dus een ultimum remedium. Staan er andere wegen open om het verschuldigde af te dwingen of is er sprake van overmacht, dan zal er geen lijfsdwang door de rechter worden bevolen. Is de schuldenaar niet in staat om aan zijn contractuele of wettelijke verplichting te voldoen, dan zal er ook geen lijfsdwang kunnen worden toegepast.
Maximaal één jaar gijzeling
De tenuitvoerlegging van de lijfsdwang duurt maximaal één jaar. Lijfsdwang kan niet eerder ten uitvoer worden gelegd dan nadat de uitspraak waarin deze is bevolen door de deurwaarder is betekend. De deurwaarder kan bij de aanhouding van de schuldenaar vragen om bijstand van de sterke arm van politie en justitie. De gegijzelde schuldenaar wordt vervolgens overgebracht naar een Huis van Bewaring.
Schuldeiser schiet de kosten voor
De kosten van de gijzeling dienen in eerste instantie betaald te worden door de schuldeiser. Uit de wet volgt dat de schuldeiser iedere dertig dagen een bedrag voor het onderhoud van de gegijzelde moet voorschieten. Uit het Besluit griffierechten burgerlijke zaken (artikel 3 lid 1) volgt dat dit € 11,30 per dag kost. Een snelle rekensom leert dat deze kosten dus ruim € 4.000,- voor een jaar zullen bedragen. Die kosten kan de schuldeiser uiteindelijk wel verhalen op de gegijzelde.
Einde lijfsdwang
De schuldenaar wordt uit de gijzeling ontslagen als:
- de schuldeiser daarin schriftelijk toestemt;
- de schuldenaar alsnog zijn schuld betaalt;
- de gijzeling de gezondheid van de schuldenaar levensbedreigend beïnvloedt;
- de schuldenaar buiten staat is om te voldoen aan de rechterlijke uitspraak waarbij de gijzeling is bevolen;
- het belang van de schuldeiser voortzetting van de gijzeling niet rechtvaardigt;
- toepassing van een ander dwangmiddel alsnog voldoende effect zou kunnen hebben.
Advocaat lijfsdwang
Komt een schuldenaar zijn verplichtingen jegens u niet na? Wilt u weten welke drukmiddelen u kunt inzetten om uw schuldenaar tot nakoming te bewegen? Neem dan vrijblijvend contact op met de specialisten van Te Biesebeek Advocaten in Zwolle. Wij staan al meer dan 30 jaar ondernemers bij in verschillende gerechtelijke procedures, waaronder op het gebied van dwangsommen en lijfsdwang. Onze advocaten kunnen u voorzien van een goed advies en bijstaan in een gerechtelijke procedure.
Lees ook: