Strafrecht is het geheel van rechtsregels waarin is vastgelegd welk gedrag strafbaar wordt geacht, welke straffen op dit gedrag gesteld zijn en via welke weg strafoplegging gerealiseerd kan worden.
Strafbaar feit
Wanneer u zich niet aan de regels van het strafrecht houdt, dan pleegt u een strafbaar feit. U kunt een misdrijf of een overtreding plegen. Een overtreding zijn doorgaans de lichtere vergrijpen die in beginsel met een lichte straf worden afgedaan.
Een misdrijf is een ernstiger strafbaar feit en waarop zwaardere straffen staan. Indien u een strafbaar feit pleegt, bepaalt de Officier van Justitie (een ambtenaar werkzaam bij het Openbaar Ministerie) of u hiervoor vervolgd gaat worden.
Gerechtelijke procedures
De Officier van Justitie kan bepalen dat u zich voor de rechter dient te verantwoorden voor uw gedragingen. U krijgt in dat geval een brief (dagvaarding) waarin is vermelding waarvan u wordt verdacht en op welke dag de rechtszitting zal plaatsvinden. De rechter beslist dan of u een straf verdient alsmede de hoogte van de straf (bijvoorbeeld een gevangenisstraf, taakstraf of geldboete).
Bij strafzaken is een advocaat niet verplicht, maar in de meeste gevallen is het toch verstandig een advocaat in de arm te nemen. Een van de specialisten van Te Biesebeek Advocaten in Zwolle kan u in de rechtszaak verdedigen tegenover de aanklacht van de Officier van Justitie.
Het is ook mogelijk dat het slachtoffer in het strafproces om schadevergoeding vraagt. Uw advocaat kan voor u beoordelen of een dergelijk verzoek om schadevergoeding kans van slagen heeft en aan de rechter vragen om het verzoek tot schadevergoeding af te wijzen.
Hoger beroep
Als u het niet eens bent met de uitspraak van de rechter, kunt u meestal hoger beroep instellen bij het gerechtshof. Er geldt echter wel een korte termijn (14 dagen na de einduitspraak) om hoger beroep in te stellen. Het is daarom verstandig zo snel mogelijk een advocaat te raadplegen als u overweegt in hoger beroep te gaan.
Strafbeschikking
Tegenwoordig bestaat er een ook een andere manier van het afdoen van relatief eenvoudige en lichte strafzaken: de strafbeschikking.
De Officier van Justitie kan een strafbeschikking tegen u uitvaardigen wanneer u bijvoorbeeld verdacht wordt van mishandeling, een forse snelheidsovertreding heeft begaan of heeft gereden onder invloed van alcohol. In het geval van een strafbeschikking besluit niet de rechter maar de Officier van Justitie over uw schuld en de hoogte van de straf.
Als de Officier van Justitie van plan is een strafbeschikking tegen u uit te vaardigen, wordt u uitgenodigd om tijdens een OM-zitting daarover te komen praten. U bent niet verplicht om het aanbod te accepteren. Verschijnt u niet tijdens deze OM-zitting, of bent u het met het voorstel niet eens, dan kunt u verzet aantekenen.
De rechter zal zich dan uiteindelijk over de zaak buigen. Ook hier geldt een korte termijn (vaak 14 dagen) om in verzet te gaan. Daarom doet u er verstandig aan zo spoedig mogelijk een advocaat in te schakelen als u een strafbeschikking heeft ontvangen en twijfelt of u aanbod zal accepteren.
De rol van uw advocaat
Uw advocaat kan u dus bijstaan indien u zich voor de rechter dient te verantwoorden of als u te maken krijgt met een strafbeschikking. Maar in het strafrecht kan uw advocaat u ook op andere manieren rechtsbijstand verlenen bijvoorbeeld als u het niet eens bent met de opname van uw DNA-profiel in een databank of als de politie uw rijbewijs in beslag heeft genomen.