Als er een geschil met de overheid ontstaat, is de voorlopige voorziening in het bestuursrecht een belangrijk middel om tijdelijk de werking van een nadelig bestuursbesluit te blokkeren. Dit middel is geregeld in onder meer artikel 8:81 van de Algemene wet bestuursrecht (Awb). Het is het bestuursrechtelijk kort geding.
Het bestuursrecht regelt de verhouding tussen burgers, bedrijven, organisaties en de overheid. Het omvat de regels en procedures die van toepassing zijn op het handelen van en met overheidsorganen.
Deze blog gaat over de aard van de procedure van een voorlopige voorziening in het bestuursrecht, de gevallen waarin een dergelijk verzoek kan worden ingediend, het beoordelingskader en de gevolgen van de beslissing op het verzoek.
Wat is een voorlopige voorziening in het bestuursrecht?
De overheid neemt besluiten die niet altijd gunstig voor belanghebbenden uitpakken. Tegen een dergelijk nadelig besluit kan meestal een rechtsmiddel worden ingesteld. Zoals het indienen van bezwaar bij het bestuursorgaan zelf of het instellen van beroep bij de bestuursrechter.
De hoofdregel is dat het instellen van bezwaar of beroep de werking van het nadelige bestuursbesluit tijdens die procedure echter niet opschort. Om dat voor elkaar te krijgen kan er een voorlopige voorziening ingediend worden.
Een voorlopige voorziening in het bestuursrecht is dus een tijdelijke maatregel waardoor het nadelige bestuursbesluit geschorst wordt tot de definitieve uitspraak in de bezwaar- of beroepsprocedure is gedaan. Het doel is om onomkeerbare gevolgen of ernstige schade te voorkomen die door het direct uitvoeren van het nadelige bestuursbesluit kunnen ontstaan.
De procedure van de voorlopige voorziening
Het verzoek om een voorlopige voorziening kan worden ingediend indien:
- Er al bezwaar of beroep is ingesteld tegen een besluit van een bestuursorgaan. Dit heet het connexiteitsvereiste. Dat kan overigens ook een zogenaamd pro forma bezwaar- of beroepschrift zijn, dus nog zonder de motivering;
- Er een directe noodzaak is om schade of ernstige gevolgen te voorkomen die het bestuursbesluit veroorzaakt.
De procedure van de voorlopige voorziening start met een schriftelijk verzoek aan de voorzieningenrechter van de bevoegde rechtbank. Verplichte vertegenwoordig door een advocaat is niet vereist in het bestuursrecht maar is vaak wel aan te raden. Vervolgens vindt er een mondelinge behandeling plaats. De rechter beoordeelt de urgentie en noodzaak van het verzoek en doet op korte termijn uitspraak. Die uitspraak kan mondeling worden gedaan, maar wordt meestal op schrift gezet.
Beoordelingskader van het verzoek
De voorzieningenrechter betrekt bij de beoordeling van het verzoek in ieder geval:
- Het spoedeisend belang: onverwijlde spoed moet maken dat het wachten op de uitkomst van de bezwaar- of beroepsprocedure onredelijk of bezwaarlijk is. De onverwijlde spoed ziet in de regel op de onmogelijkheid om de gevolgen van het nadelige bestuursbesluit nog te herstellen. Dus op de onomkeerbaarheid daarvan;
- Het voorlopige oordeel over de zaak: de rechter zal inschatten of het bezwaar of beroep tegen het nadelige bestuursbesluit een redelijke kans van slagen heeft;
- Een belangenafweging: de betrokken belangen van partijen worden tegen elkaar afgewogen.
Gevolgen van de beslissing op het verzoek
De voorzieningenrechter kan het verzoek toewijzen of afwijzen. Bij toewijzing wordt de werking van het nadelige bestuursbesluit tijdelijk opgeschort totdat er een uitspraak is gedaan in de lopende bezwaar- of beroepsprocedure. Andere tijdelijke maatregelen zijn overigens ook denkbaar. Bijvoorbeeld het verlenen van een tijdelijke vergunning.
Bij een afwijzing van het verzoek blijft het nadelige bestuursbesluit van kracht en treden de gevolgen daarvan direct in werking, ondanks dat er een bezwaar- of beroepsprocedure loopt. Tegen een afwijzing staat geen hogere voorziening open. Hoger beroep tegen een afgewezen verzoek om een voorlopig voorziening in het bestuursrecht is dus niet mogelijk.
Advocaat voorlopige voorziening in het bestuursrecht
De voorlopige voorziening is het bestuursrechtelijk kort geding. Het is een snel en effectief middel om de nadelige gevolgen van een bestuursbesluit tijdelijk te proberen te schorsen totdat de uitkomst van de bezwaar- of beroepsprocedure bekend is.
De advocaten van Te Biesebeek Advocaten in Zwolle hebben jarenlange ervaring op het gebied van bestuursrecht. Wilt u meer weten over een voorlopige voorziening? Of wilt u bezwaar maken tegen een nadelig bestuursbesluit? Neem dan vrijblijvend contact op met een van onze specialisten via 038-4223020 of stuur een e-mail naar info@tebiesebeek.nl.