In de nieuwe Omgevingswet per 1 januari 2024 wordt de term ‘planschade’ vervangen door ‘nadeelcompensatie’. De Omgevingswet wijzigt het stelsel van planschade aanzienlijk. In deze blog leest u hier meer over.
In de blog “Wat is planschade?” is uitgelegd dat een planologische maatregel tot gevolg kan hebben dat uw onroerende zaak minder waard wordt of u inkomen misloopt. Die schade wordt planschade genoemd. Als aan bepaalde voorwaarden wordt voldaan komt deze schade voor vergoeding in aanmerking. Die voorwaarden staan onder meer in de Wet op de ruimtelijke ordening.
Omgevingswet per 1 januari 2024
Of beter gezegd: ze stonden in deze wet. Met de inwerkingtreding per 1 januari 2024 van de Omgevingswet veranderen de regels over planschade namelijk ingrijpend. De Wet op de ruimtelijke ordening komt dan te vervallen. Tegelijk met de Omgevingswet treedt ook de regeling van de nadeelcompensatie in de Algemene wet bestuursrecht in werking.
Het gaat bij nadeelcompensatie om schade die de overheid veroorzaakt terwijl zij een rechtmatig besluit neemt. Schade veroorzaakt omdat de overheid in strijd handelt met de wet -zogenaamde onrechtmatige schade- valt niet onder deze wetgeving.
Nieuwe regels per 1 januari 2024: nadeelcompensatie
De Algemene wet bestuursrecht bevat vanaf dat moment de algemene regeling die ziet op alle handelingen van de overheid die schade veroorzaken. De basisregeling dus. De Omgevingswet beperkt zich tot de mogelijkheid van schadevergoeding voor een aantal bij naam genoemde besluiten, regels en maatregelen. De regels van de Algemene wet bestuursrecht gelden, tenzij de Omgevingswet daarvan afwijkt.
In de Omgevingswet zijn gedeeltelijk de oude regels van de planschade opgegaan maar zijn deze ook aangevuld met nieuwe regels. De term planschade komt in de nieuwe regeling niet meer voor. Die is ook vervangen door de algemene term nadeelcompensatie.
Verschillen tussen oud en nieuw
De belangrijkste verschillen tussen de oude planschaderegeling en de nieuwe regeling zijn de volgende:
- Er zijn meer en ook andere besluiten en maatregelen waar schadevergoeding voor kan worden gevraagd. Zoals het (gemeentelijk) omgevingsplan, een omgevingsvergunning, een projectbesluit en rechtstreeks werkende regels uit een verordening van een provincie of waterschap.
- De schade moet redelijkerwijs zijn toe te rekenen aan de schadeoorzaak. De schade moet het rechtstreekse gevolg zijn van een besluit, maatregel of activiteit. Zoals de bouw van een woning, de aanleg van een weg of een wegafsluiting.
- Alleen schade die boven het normaal maatschappelijk risico uitkomt wordt vergoed. De schade moet de aanvrager onevenredig treffen in vergelijking met anderen.
- Indirecte schade zoals bijvoorbeeld een waardedaling van een onroerende zaak, wordt berekend door een vergelijking te maken van de feitelijke situatie voor en na de activiteit.
- De schade wordt dus niet meer bepaald door een vergelijking te maken van de maximale invullingsmogelijkheden van het oude en nieuwe bestemmingsplan.
- De eerste 4% van de waardedaling van de onroerende zaak wordt niet vergoed.
- De aanvraag voor nadeelcompensatie wordt gedaan bij de gemeente, het waterschap of de provincie. Daarbij mag de overheid een griffierecht of leges vragen van maximaal € 500,-.
- De aanvraag voor nadeelcompensatie moet ingediend worden binnen vijf jaar nadat de aanvrager bekend is geworden met de schade en bekend is geworden met het voor die schade verantwoordelijke bestuursorgaan.
- Bij indirecte schade in de vorm van waardedaling moet de aanvraag echter gedaan worden binnen vijf jaar na kennisgeving van de vergunning, melding of start van de activiteit.
Bezwaar, beroep en hoger beroep
Tegen de beslissing op het verzoek tot nadeelcompensatie kan bezwaar worden gemaakt bij het bestuursorgaan, gevolgd door beroep bij de rechtbank en hoger beroep bij de Afdeling bestuursrechtspraak van de Raad van State. Dat is dus niet gewijzigd ten opzichte van de oorspronkelijke planschaderegeling.
Advocaten nadeelcompensatie
Per 1 januari 2024 verandert de procedure om planschade vergoed te krijgen dus ingrijpend. De advocaten van Te Biesebeek Advocaten in Zwolle zijn daar goed op voorbereid. Heeft u behoefte aan advies op dat vlak? Neem dan vrijblijvend contact op met een van onze specialisten via 038-4223020 of stuur een e-mail naar info@tebiesebeek.nl.
Lees meer: