De onderzoeksplicht (koper) en mededelingsplicht (verkoper) spelen een belangrijke rol bij het sluiten van koopovereenkomsten.
De koopovereenkomst
Bij een koopovereenkomst dient hetgeen dat gekocht is aan de gesloten overeenkomst te beantwoorden. Dit houdt in dat de verkochte zaak die eigenschappen moet bezitten, die de koper op grond van de overeenkomst mocht verwachten.
In elk geval mag de koper verwachten dat de zaak die eigenschappen bezit die voor een normaal gebruik nodig zijn en van welke eigenschappen hij de aanwezigheid niet behoefde te betwijfelen. Daarnaast dient de zaak die bijzondere eigenschappen te bezitten die volgen uit de overeenkomst (artikel 7:17 Burgerlijk Wetboek).
Non-conformiteit
Indien de zaak niet beantwoordt aan de overeenkomst en niet die eigenschappen bezit die de koper op grond van de overeenkomst mocht verwachten, is er sprake van non-conformiteit.
In dat geval kan de koper van de verkoper verlangen dat deze de geleverde zaak herstelt of een andere wel conforme zaak levert. Doet de verkoper dit niet of als dit niet meer mogelijk is, dan kan de koper de koop ontbinden en aanspraak maken op schadevergoeding en terugbetaling van de aanschafprijs.
Onderzoeksplicht
De koper mag op grond van het voorgaande alleen die eigenschappen verwachten, waarover hij niet hoefde te twijfelen. Twijfelt de koper of had hij moeten twijfelen, dan dient hij de verkoper vragen te stellen of zelf onderzoek te verrichten. Doet de koper dit niet en voldoet hij niet aan zijn onderzoeksplicht, dan staat hem bij een (verborgen) gebrek geen beroep op non-conformiteit open.
Het gaat namelijk niet alleen om wat de koper concreet heeft verwacht, maar ook om wat de koper – rekening houdende met alle omstandigheden van het geval – heeft mogen verwachten. Het komt er op neer dat als de koper wist of behoorde te weten dat er sprake is van een gebrek, hij ten aanzien van dit gebrek de verkoper niet kan aanspreken.
Het is gezien het voorgaande te adviseren dat een koper van bijvoorbeeld een huis, onderzoek verricht door het huis te bezichtigen of aan de verkoper vragen stelt over de aanwezige eigenschappen / gebreken. Het laten verrichten van een bouwkundig onderzoek is eveneens raadzaam. In hoeverre er onderzoek verricht dient te worden hangt af van de omstandigheden van het geval, zoals de hoedanigheid van partijen (b.v. professionele partij versus consument).
Mededelingsplicht
Daar waar de koper een onderzoek moet verrichten, heeft de verkoper een mededelingsplicht.
De verkoper is gehouden mededelingen doen over eigenschappen van of gebreken aan de zaak, waarvan de verkoper weet of behoort te weten dat die voor de koper van belang zijn.
Met betrekking tot eventuele eigenschappen aan de zaak, die van invloed kunnen zijn op de prijs of het besluit om de zaak te kopen, dient de verkoper uit zichzelf de koper hiervan op de hoogte te stellen. Dit is niet afhankelijk van vragen of het uitblijven daarvan aan de zijde van de koper.
De mededelingsplicht weegt zwaarder dan de onderzoeksplicht
Uit de jurisprudentie volgt dat een verkoper die gebreken heeft verzwegen en niet aan zijn mededelingsplicht heeft voldaan, niet aan de onvoorzichtige koper, mag tegenwerpen, dat deze geen onderzoek heeft verricht. De mededelingsplicht weegt dus zwaarder dan de onderzoeksplicht.
De koper mag dan ook vertrouwen op de mededelingen van de verkoper en afgegeven garantie. Hier hoeft de koper dan ook geen verder onderzoek naar te doen.
Conclusie
Bij het sluiten van koopovereenkomsten is het zowel voor de verkoper en koper raadzaam voldoende duidelijkheid te verschaffen of te verkrijgen over eventuele van belang zijnde eigenschappen.
Advocaat koopovereenkomst
Heeft u een vraag over een koopovereenkomst of wilt u meer weten over de onderzoeks- en mededelingsplicht? Neem dan vrijblijvend contact op met een van de advocaten van Te Biesebeek Advocaten in Zwolle. Onze specialisten op het gebied van verbintenissenrecht kunnen u voorzien van een helder advies en u bijstaan in een eventuele gerechtelijke procedure.