Arbitrage is een alternatieve vorm van geschillenbeslechting, waarbij het geschil wordt beslecht door onpartijdige arbiters.
Soms ontstaat er tussen partijen een conflict waar zij onderling niet uitkomen. Dan kan de ene partij een gerechtelijke procedure opstarten tegen de andere partij en de rechter vragen om een beslissing te nemen. Het nadeel daarvan is dat een dergelijke procedure veel tijd in beslag kan nemen. Een procedure bij de rechtbank gevolgd door een hoger beroep bij het gerechtshof kan in ingewikkelde gevallen jaren duren. Vier tot vijf jaar is geen uitzondering. Als er daarna ook nog cassatie bij de Hoge Raad wordt ingesteld, zal er nog meer tijd verstrijken voordat er een onherroepelijke beslissing is genomen.
Er zijn echter ook alternatieven voor een gang naar de rechter. Een daarvan is arbitrage. Hieronder zal uiteen worden gezet wat arbitrage inhoudt.
Voor- en nadelen
Eerst zal kort stil worden gestaan bij de voor- en nadelen van arbitrage. Een van de voordelen van arbitrage is dat dergelijke procedures vaak korter duren dan een gerechtelijke procedure, zeker als hoger beroep niet mogelijk is of contractueel uitgesloten is.
Daarnaast kunt u een dergelijke procedure zelf voeren, dus zonder bijstand van een advocaat. Of dat in alle gevallen verstandig is, valt te betwijfelen. Met name in ingewikkelde bouwkundige of andere civielrechtelijke geschillen met grote financiële belangen kan het verstandig zijn om wel een advocaat in te schakelen. Een goede kennis van het recht en de procedure is dan wel vereist om uw belangen uit de verf te laten komen.
Tot slot is een voordeel dat arbiters vaak deskundig zijn op het gebied waar het geschil betrekking op heeft. Er hoeft dan niet een aparte deskundige aangesteld te worden, zoals in een gerechtelijke procedure wel gebeurt indien het geschil gaat over technische of bouwkundige zaken waar de rechter geen verstand van heeft. Dat scheelt weer tijd.
Een nadeel is dat een arbitrageprocedure vrij kostbaar kan zijn. In sommige procedures brengen de arbiters als honorarium de aan de zaak bestede tijd maal een uurtarief en onkosten in rekening. Dat kan tot hoge proceskosten leiden.
Overeenkomst tot arbitrage
De wet (artikel 1020 en verder van het Wetboek van Burgerlijke Rechtsvordering) bepaalt dat partijen bij een overeenkomst geschillen aan arbitrage kunnen onderwerpen. Er moet dus een overeenkomst tot arbitrage zijn gesloten. Partijen kunnen niet alleen bestaande geschillen, maar ook toekomstige geschillen door arbitrage laten beslechten.
De wet stelt als minimum eis een schriftelijk stuk dat in arbitrage voorziet of een geschrift dat verwijst naar algemene voorwaarden die in arbitrage voorzien. Dit geschrift moet wel door de andere partij zijn aanvaard. Zo wordt bijvoorbeeld in bouwzaken vaak in de aanneemovereenkomst verwezen naar de Raad van Arbitrage in bouwgeschillen (RvA) als instantie die over dergelijke geschillen moet oordelen. In (internationale) handelsgeschillen wordt nog wel eens afgesproken dat het Nederlands Arbitrage Instituut (NAI) als onafhankelijke stichting over deze geschillen oordeelt.
Procedure in het kort
De procedure gaat in het kort als volgt. In een arbitrageprocedure wordt altijd een oneven aantal arbiters benoemd, doorgaans een of drie. De procedure is meestal niet openbaar. Eerst vindt er een schriftelijke ronde plaats, gevolgd door een mondelinge behandeling. De procedure eindigt altijd in een arbitraal vonnis.
Om die uitspraak vervolgens door de deurwaarder ten uitvoer te kunnen leggen, dient er nog wel verlof te worden gevraagd van de voorzieningenrechter van de bevoegde rechtbank. Dat heet een zogenaamde “exequatur”. Dit verlof zal meestal wel worden verleend. Slechts in uitzonderingsgevallen mag de voorzieningenrechter dit weigeren, bijvoorbeeld wanneer het arbitraal vonnis in strijd is met de openbare orde of goede zeden.
Advocaat arbitrage
Arbitrage kan een efficiënte manier van geschillenbeslechting zijn. Hoewel u bij arbitrage uw eigen belangen kunt behartigen, is het zeker in ingewikkelde kwesties met grote financiële belangen zinvol om een advocaat in te schakelen. De advocaten van Te Biesebeek Advocaten in Zwolle zijn ervaren en kundig op het vlak van arbitrage. Neem voor meer informatie vrijblijvend contact op met een van onze advocaten.
Lees ook: