De rechten en plichten met betrekking tot een erfgrens zijn divers en worden geregeld door het burenrecht, dat met name is vastgelegd in boek 5 van het Burgerlijk Wetboek.
Kadastrale erfgrens
De erfgrens is de grens tussen twee percelen. Waar de grens van een erf precies ligt, volgt in beginsel uit de inschrijving bij het Kadaster. Die erfgrens wordt ook wel de kadastrale erfgrens genoemd en kan door het Kadaster of een landmeter ter plaatse worden uitgemeten.
Juridische en feitelijke erfgrens
Naast het begrip kadastrale erfgrens, wordt er binnen het burenrecht ook wel gesproken over de juridische erfgrens en feitelijke erfgrens. De feitelijke erfgrens is hoe ter plaatste de erfgrens daadwerkelijk is gesitueerd. Met andere woorden: de plek waar de erfafscheiding staat. Bijvoorbeeld een hek, schutting of heg.
De juridische erfgrens is de grens die ‘juridisch’ tussen percelen c.q. de eigenaren van die percelen zou moeten gelden. De omstandigheden van het geval kunnen ingeven dat de kadastrale erfgrens niet de juridische erfgrens is, maar dat dit de kadastrale afwijkende feitelijke erfgrens is. Dit op basis van verjaring en dus het feitelijk gebruik over een bepaalde periode. In een eerdere blog is reeds op verjaring van erfgrens ingegaan.
Indien de loop van de grens tussen twee erven onzeker is kan ieder van de betrokken eigenaren te allen tijde via een juridische procedure vorderen dat de rechter de grens bepaalt (artikel 5:47 BW).
Waarborgen privacy
Naast de vaststelling / vastlegging van eigendomsrechten, is met name het doel van de wetgeving op het gebied van erfgrenzen, om privacy te waarborgen en inbreuken daarop te beperken.
Regelgeving erfafscheiding
Op grond van de wet heeft de eigenaar van een erf of perceel het recht zijn eigendom met bijvoorbeeld een schutting of hekwerk af te sluiten (artikel 5:48 BW).
De wet bepaalt voorts dat indien er sprake is van twee aangrenzende erven, dat de ene eigenaar van de andere eigenaar kan vorderen om mee te werken aan het oprichten van een scheidsmuur van twee meter hoog op de erfgrens, voor zover een verordening of plaatselijke gewoonte de wijze of de hoogte van de afscheiding niet anders regelt (artikel 5:49 BW).
Indien een erfafscheiding geheel op eigen perceel wordt geplaatst, heeft de eigenaar van dat perceel de volledige eigendom en beschikking over die erfafscheiding.
Regelgeving bouwen bij de erfgrens
Het is toegestaan om tegen een erfgrens aan te bouwen. Er geldt derhalve geen minimale afstand om uit de erfgrens te blijven.
Voor het bouwen op de grens van een erf is als vanzelfsprekend toestemming van de eigenaar van het andere perceel noodzakelijk. Bij een losstaande muur of andere vorm van erfafscheiding bepaalt de wet namelijk dat die erfafscheiding gemeenschappelijk eigendom en mandelig is (artikel 5:62 BW). Maakt de erfafscheiding onderdeel uit van een gebouw dan wordt deze door horizontale natrekking eigendom van degene die dat gebouw in eigendom heeft.
Bouwen tegen en in een scheidsmuur
Iedere mede-eigenaar mag tegen een gezamenlijke scheidsmuur aanbouwen, mits hij aan die muur en de daaraan verbonden werken geen nadeel toebrengt (artikel 5:67 BW).
Indien en voor zover er sprake is van een gemeenschappelijke fundering of bouwmuur is er sprake van mandeligheid en gezamenlijk eigendom. In dat geval komt het onderhoud van die mandelige zaken voor alle mede-eigenaars (artikel 5:65 BW). Het voorgaande houdt ook in dat de toestemming van de buren noodzakelijk is indien er werkzaamheden aan een gemeenschappelijke fundering of bouwmuur worden verricht. Door zonder overleg dergelijke werkzaamheden te verrichten, kan er sprake zijn van onrechtmatig handelen.
Ondanks dat het is toegestaan tegen de grens van een erf aan te bouwen, houdt dat niet in dat het ook is toegestaan om binnen twee meter van de grenslijn vensters of andere muuropeningen, dan wel balkons of soortgelijke werken te hebben die uitzicht op het andere erf geven (artikel 5:50 BW). Dit tenzij de eigenaar van het naastgelegen erf daarvoor toestemming geeft. Wordt die toestemming niet gegeven dan kunnen de buren vorderen dat het raam wordt verwijderd. Dit geldt ook indien en voor zover een publiekrechtelijke bouwvergunning de plaatsing van dit raam wel toestaat.
Regelgeving beplanting bij de erfgrens
De wet bepaalt dat het niet is geoorloofd om bomen binnen twee meter vanaf de erfgrens te hebben. Voor heggen en heesters geldt een halve meter. Dit tenzij hiervoor door de eigenaar van het naastgelegen perceel daarvoor toestemming is gegeven of indien er sprake is van een openbare weg of water. Ook kan een plaatselijke verordening een kleinere afstand ingeven.
De wet bepaalt voorts dat overhangende takken niet zomaar mogen worden afgezaagd. Dit mag pas indien en voor zover de eigenaar van de boom na aanmaning dit nalaat. Doorschietende wortels mogen wel direct weggehakt worden (artikel 5:44 BW).
Vruchten die van de bomen die op een naburig erf staan op het naastgelegen erf vallen, worden eigendom van de eigenaar van het laatstgenoemde erf (artikel 5.45 BW).
Advocaat burenrecht
Heeft u vragen over een erfgrens of het burenrecht in het algemeen, of heeft u een geschil met uw buren, neem dan vrijblijvend contact op met de specialisten van Te Biesebeek Advocaten in Zwolle. Zij kunnen u op goede wijze adviseren en zo nodig in een juridisch geschil bijstaan.
Lees ook: